ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ, 2043. Η πρόσφατη βίαιη σύγκρουση μεταξύ διαδηλωτών, αστυνομικών και αυτόνομων μη επανδρωμένων αεροσκαφών ασφαλείας θα έπρεπε να αποτελέσει έκκληση για δράση για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ. Oσοι εκπρόσωποι του Λευκού Οίκου και του Κογκρέσου παραμένουν σκεπτικιστές θα πρέπει να αποδεχθούν το πόρισμα των οικονομολόγων και των τεχνολόγων: η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική ανασχηματίζουν ραγδαία την οικονομία μας, καθιστώντας τις θέσεις εργασίας των Αμερικανών πιο αβέβαιες από ποτέ. Πρέπει να υποθέσουμε πως αυτό δεν θα αλλάξει, και η κυβέρνηση πρέπει επειγόντως να εγγυηθεί ένα καλό βιοτικό επίπεδο για όλους τους Αμερικανούς, ανεξάρτητα από την ικανότητά τους να εργάζονται στη σύγχρονη, πολύπλοκη οικονομία.
Η ισχυρή ανάπτυξη του ΑΕΠ της τάξεως του 3,4% και το επίσημο ποσοστό ανεργίας του 4,6% μπορεί να καθησυχάζουν μερικούς, ωστόσο κρύβουν το γεγονός πως πολλές αμερικανικές οικογένειες αγωνίζονται για να παραμείνουν εν ζωή. Οι μισθοί εξακολουθούν να παραμένουν στάσιμοι. Σχεδόν 6 στους 10 εργαζομένου δουλεύουν ως εργολάβοι, δίχως μακροπρόθεσμη ασφάλεια εργασίας ή οποιαδήποτε ευκαιρία για εργασιακή πρόοδο. Ταυτοχρόνως, τρεις στους δέκα εργαζομένους οι οποίοι βρίσκονται σε ηλικία εργασίας δεν συμμετέχουν καθόλου στο εργατικό δυναμικό, και συνεπώς δεν καταμετρούνται στα στατιστικά στοιχεία της ποσοτικοποίησης της ανεργίας.
Σαφώς, η απάντηση δεν έγκειται στον περιορισμό της τεχνολογικής προόδου. Η τεχνολογική επανάσταση των τελευταίων τριών δεκαετιών οδήγησε σε πρωτοφανή οικονομική ανάπτυξη και εισήγαγε δεκάδες υπηρεσίες και αγαθά – τα οποία θα ήταν αδιανόητα στις αρχές της χιλιετίας. Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση έχει επίσης συμβάλει στην άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής, στη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης και στην προώθηση της επιστημονικής έρευνας.
Ωστόσο, είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός πως, μέχρι σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου που δημιουργήθηκε από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής έχει απορροφηθεί μονάχα από τα στελέχη των τιτάνων της τεχνολογίας. Εχει φτάσει, λοιπόν, η ώρα τα οφέλη της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης να διανεμηθούν ευρέως, μέσω ενός εκτεταμένου δικτύου κοινωνικής προστασίας.
Δυστυχώς, τα μέλη του Κογκρέσου έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν το αντίθετο μονοπάτι. Πρόσφατα πρότειναν περικοπές σε μία σειρά κοινωνικών προγραμμάτων, με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι να μαζευτούν στην Ουάσιγκτον για να εκφράσουν τη διαμαρτυρία και την απόγνωση τους. Κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών, άγνωστοι μασκοφόροι έριξαν πέτρες στα αυτόνομα drones που αιωρούνταν πάνω από την πόλη για να ελέγχουν το πλήθος.
Σε απάντηση, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έλουσαν το πλήθος με δακρυγόνα και σπρέι πιπεριού, προκαλώντας χάος στη διαδήλωση.
Περισσότεροι από 20 άνθρωποι τραυματίστηκαν σοβαρά στη διαδήλωση, ενώ ένας εξ αυτών υπέκυψε στα τραύματά του σε τοπικό νοσοκομείο. Ταυτόχρονα, η αστυνομία συνέλαβε δεκάδες άτομα από τον χώρο της διαδήλωσης, ενώ αργότερα πραγματοποιήθηκαν 25 ακόμη συλλήψεις χάρη στην χρήση τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου από τις τοπικές αρχές.
Η τιμωρία των φτωχών που πλήττονται περισσότερο από τις οικονομικές διαταραχές είναι ένα λάθος που επαναλαμβάνεται συνεχώς στην αμερικανική ιστορία. Κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης, τα μηχανήματα εκτόπισαν πολλούς τεχνίτες και γεωργούς. Για να αποτρέψουν αυτούς τους ανέργους από το να αναζητήσουν κάποια ανακούφιση από το κράτος, οι τοπικές κυβερνήσεις δημιούργησαν φτωχές κατοικίες που απαιτούσαν από τους κατοίκους να εκτελούν σκληρή εργασία Μεταξύ του 1990 και του 2020, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση –και ορισμένες κυβερνήσεις των πολιτειών– μείωσαν περαιτέρω τις δαπάνες για τα κοινωνικά προγράμματα, ακόμη και όταν οι θέσεις εργασίας της μεσαίας τάξης εξαφανίζονταν ως αποτέλεσμα της εξωτερικής ανάθεσης και της αυτοματοποίησης της οικονομίας. Οι εργαζόμενοι που δεν είχαν τις δεξιότητες για να ευημερήσουν στη νέα τάξη των πραγμάτων έπρεπε να περιοριστούν σε ένα μέλλον όπου μόνη ελπίδα ήταν να εργάζονται ως χαμηλόμισθοι σε κάποια υπηρεσία.
Το τρέχον κύμα της προηγμένης αυτοματοποίησης διαφέρει από τα προηγούμενα, καθώς οι μηχανές του σήμερα ξεπερνούν τις δυνατότητες των ανθρώπων σε εκατοντάδες θέσεις εργασίας που απαιτούν νοημοσύνη. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, οι ερευνητές προβλέπουν πως μέχρι το 2075 υπάρχει πιθανότητα 90% οι μηχανές να ξεπεράσουν τις δυνατότητες του ανθρώπου σχεδόν σε κάθε οικονομικό τομέα.
Ενα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της τρέχουσας ανισότητας εισοδήματος θα ήταν η υιοθέτηση ενός αρνητικού φόρου εισοδήματος, ο οποίος θα εγγυάται σε όλες τις οικογένειες ένα όριο πόρων τουλάχιστον διπλάσιο από το εθνικό όριο της φτώχειας. Οι οικογένειες θα συνεχίσουν να λαμβάνουν μειωμένες παροχές έως ότου το εισόδημά τους φτάσει το τριπλάσιο του επιπέδου φτώχειας. Το πρόγραμμα θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με την αύξηση των οριακών επιτοκίων στον φόρο περιουσίας και στον φόρο ακίνητης περιουσίας, καθώς και με την επέκταση του ομοσπονδιακού φόρου στον άνθρακα.
Σαφώς, δεν πρόκειται για μια μόνιμη λύση για την κοινωνικοοικονομική ανισότητα που βιώνουμε σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, είναι ένα πρώτο βήμα για τη μεταρρύθμιση του δικτύου κοινωνικής ασφάλειας της χώρας, έτσι ώστε οι πολίτες μας να διατηρούν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο όταν οι μηχανές κάνουν την εργασία τους περιττή.
* Ο κ. Baobao Zhang είναι ερευνητής του Κέντρου Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το κείμενο αποτελεί κομμάτι της σειράς «Απόψεις από το Μέλλον», στην οποία συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, φουτουριστές, φιλόσοφοι και επιστήμονες γράφουν άρθρα που φαντάζονται πως θα διαβάζουμε σε μερικά χρόνια από τώρα. Οι προκλήσεις που προβλέπουν είναι φανταστικές, ωστόσο τα επιχειρήματά τους αναδεικνύουν τα επείγοντα ζητήματα του σήμερα και μας προετοιμάζουν για το αύριο.